Champagnewijngaarden behoren tot de duurste ter wereld. Voor een hectare wijngaard wordt €700.000 als een koopje gezien, is 1 tot 1,5 miljoen euro een normale prijs en gaat een grand cru voor gemakkelijk €2 miljoen van de hand.
Tagarchief: wijngaard
Française – à la

Methode om wijnstokken te kweken, in de jaren 1960 geïntroduceerd door Lily Bollinger. Zij ontdekte in de wijngaard Les Chaudes Terres enkele wilde wijnranken, ontsproten uit de daar gekweekte druivelaars. Ze plantte die voort door de vruchtdragende scheuten onder de aarde te steken, waardoor ze wortels ontwikkelen (marcottage).
Via provignage met 2 scheuten worden er nieuwe druivelaars gekweekt, die dus niet geënt zijn en daardoor vatbaar zijn voor phylloxera.
Kenmerkend is dat de druiven per stok veel minder opbrengen dan geënte druivelaars, maar omdat er wel vier keer zoveel stokken per hectare staan is de opbrengst gelijkaardig aan die van een gewone wijngaard. De druiven rijpen vroeger af en zijn ook veel geconcentreerder. Lily Bollinger noemde deze manier van planten “à la Française” en ze wilde die methode in heel Frankrijk propageren zodat er steviger wijnen zouden gemaakt worden.
Op dit moment zijn er nog slechts twee kleine wijngaarden op die manier beplant: Les Chaudes Terres en Clos Saint Jacques.
Provignage
Oude methode om wijnstokken te kweken. Nagenoeg verdwenen in Champagne sinds de druifluis phylloxera toesloeg, omdat de enige remedie erin bestond, de stokken te enten op resistente onderstokken. Slechts enkele wijngaarden, bijvoorbeeld Les Chaudes Terres en Clos Saint Jacques van Bollinger, worden nog via provignage van nieuwe wijnranken voorzien.
Clos Saint-Jacques
Kleine wijngaard in het westen van Aÿ, eigendom van Bollinger en beplant met 100% pinot noir die niet geënt is op Amerikaanse onderstokken. De druiven worden gebruikt voor de cuvée Vieilles Vignes Françaises.
2014 – jaar
Statistieken
0,4% van de totale wijngaardoppervlakte van de wereld en 4% van de Franse wijngaardoppervlakte zijn champagnewijngaarden. In volume neemt champagne 13% van de totale hoeveelheid schuimwijnen ter wereld in, in waarde is dat zelfs 41%. Wat betreft de uitvoer van Franse schuimwijnen vertegenwoordigt champagne 64% van het volume en 92% van de waarde.
De productieoppervlakte beslaat 33573ha waarvan 22285 in de Marne. Wat betreft het druivenareaal, neemt pinot noir de eerste plaats in met 38%, pinot meunier de tweede met 30% en chardonnay de overige 30% (de andere toegelaten rassen zijn verhoudingsgewijs miniem aangeplant).
Van de ongeveer 15800 vignerons (wijnbouwers) zijn er 4629 die eigen champagne verkopen, 43 coöperatieven en 300 “maisons” (négociants – NM).
Oogstjaar
De start van het oogstjaar is voorspoedig. De Pinksterstormen, die onder andere in Beaujolais lelijk huishielden, zijn weliswaar over Champagne getrokken maar hebben daar geen schade aangericht.
Tussen begin april en ein juli hadden de wijnstokken tien dagen voorsprong op een normaal jaar. Dit effect werd teniet gedaan door de koude augustusmaand waarin heel wat neerslag viel. De oogst vond plaats bij eerder frisse temperaturen met een zeer goede thermische amplitude (verschil tussen nacht- en dagtemperatuur).
De huizen en de wijnbouwers komen overeen om de oogst op maximaal 10,5 ton per hectare te brengen, daarbij inbegrepen 0,4 ton/ha uit de reserve (of 0,5 ton/ha als de verkoop de 307 miljoen flessen overschrijdt voor het jaareinde). Tot 3,1 ton/ha mag in reserve gebracht worden, voor zover die reserve de wettelijk vastgelegde limiet niet overschrijdt.
Op 3 september maakte het CIVC de wettelijk vastgelegde startdata van de oogst vast. Het vroegst wordt gestart op 8 september (verscheidene dorpen en druiven in de Aube maar ook in de Marne waarvan het bekendste ongetwijfeld Cumières is), het laatst op 19 september (voor chardonnay uit La-Chapelle-Montaudon en voor chardonnay en pinot noir uit Montreuil-aux-Lions).
Export
De top tien van de landen die champagne invoeren, wordt aangevoerd door het Verenigd Koninkrijk (32,6 miljoen flessen). Daarna volgen de Verenigde Staten van Amerika (19 miljoen), Duitsland (12,6 miljoen), Japan (10,4 miljoen) en België (9,7 miljoen). In deze cijfers zijn niet de aankopen ter plaatse inbegrepen. Voor België wordt dit aantal geschat op 2 tot 4 miljoen en mogelijk bezet België daardoor een vierde plaats.
In 2014 stijgt de waarde van de champagne-export met 3% in waarde (0,7% in volume).
Kenmerken van de Belgische markt:
- Invoer van in totaal 592 producenten, waarvan 161 NM, 408 RM en 23 CM.
- BSA goed voor meer dan 90% van de markt, rosé en demi-sec elk 3,5%. Prestigecuvées, millésimé en andere samen ongeveer 2%.
Ecologie
Op 12 mei lanceert het CIVC het programma HVE. Sinds 2001 heeft de streek stappen gezet naar een volledig ecologische wijnbouw:
- Het gebruik van bestrijdingsmiddelen is met de helft gedaald
- Alle afvalwater wordt behandeld
- 90% van het afval wordt gescheiden
- De ecologische voetafdruk van de fles is met 15% afgenomen.
Op 23 juni toont het champagnehuis Bollinger aan de certifiëringsinstantie Ocacia dat het aan de 125 gestelde vereisten voldoet om het certificaat te kunnen krijgen.
Varia
Henri Giraud lanceert een accessoire, een degrafeur, om flessen die gesloten zijn met een nietje (agrafe) te openen.
Op 12 juni verbiedt de Rechtbank van Hogere Aanleg te Lille aan Royal Distribution Tabac Distri Nord het gebruik van de naam “Crystal Champs” samen met een afbeelding van een champagnefles voor de verpakking van sigaretteblaadjes, omdat het de goede naam van champagne aantast.
Eind 2014 stopt Dominique Pierre, na een loopbaan van 20 jaar bij het merk, als CEO van Nicolas Feuillatte. Pierre wordt opgevolgd door Julie Campos.
Op 10 augustus overlijdt Nicolas Feuillatte.
Op 28 augustus stelt champagneproducent Henriot een nieuwe cuvée voor die de naam “38” krijgt.
Op 24 september benoemt de Raad van Toezicht van Laurent-Perrier de 51-jarige Stéphane Dalyac tot voorzitter van het huis. Hij volgt Michel Boulaire op, die sinds mei 2010 aan het roer stond.
Op 6 oktober overlijdt Thierry Roset, keldermeester bij Charles Heidsieck.
Alain Platel ontvangt de Prix du Champagne 2014. De Gentse choreograaf en regisseur krijgt de prijs wegens zijn talent, creativiteit en voortdurend streven naar uitmuntendheid.
1950 – jaar
1961 – jaar
1966 – jaar
Er wordt een aanplantingsprogramma gestart: 3600ha wijngaarden zullen worden aangelegd over de volgende vijf jaar.

Jaargang
Het oogstjaar is één van de beste van na de Tweede Wereldoorlog.
1980 – jaar
1992 – jaar
Jaar waarin het Europese aop-systeem tot stand komt. In Essoyes wordt een experimentele wijngaard aangelegd. De wettelijke beperking om ten minste 150kg druiven te persen voor het verkrijgen van 102 liter sap, wordt verstrengd naar 160kg en de deuxième taille wordt afgeschaft: persen gebeurt vanaf nu in twee stadia (cuvée en taille).
Jaargang ***
Het oogstjaar 1992 kent veel regenval maar is tamelijk geslaagd, met weinig zuren en alcohol.
2011 – jaar
Afbakening en ecologie
De herzieningsprocedure voor percelen en voor de afbakening van Champagne wordt opgestart. De totale oppervlakte van de champagnewijngaarden bedraagt 33.344 hectare. Het certificaat van echtheid en de oogstverklaring worden elektronisch gemaakt. Ook wordt een strategische studie voor de toekomst van Champagne gestart.
Uit een studie blijkt, dat 30% van de CO2-uitstoot van Champagne voor rekening is van de fles en de verpakking. Een nieuwe fles weegt minder en op die manier wordt 7000 ton CO2-uitstoot vermeden in 2011. Ook de doos wordt minder zwaar. De lichtste verpakking voor zes flessen weegt nog 245g waar dat vroeger 703g was.
Varia
Het CIVC start een mecenaat om de Grande Rose van de kathedraal van Reims te restaureren.
Er wordt een champagnebureau in Brazilië geopend.
In datzelfde jaar verkoopt Rémy-Cointreau de champagnehuizen Piper-Heidsieck en Charles Heidsieck aan EPI voor een bedrag van 593 miljoen dollar.
In maart 2011 wordt Julie Campos commercieel directeur bij Nicolas Feuillatte.
Jaargang (**)
De jaargang 2011 is redelijk.
800 – jaar
In Champagne zijn twee wijnen gemeengoed: de vins de la Montagne, uit de Montagne de Reims, en de vins de la rivière, uit de wijngaarden boven de Marne. Het zijn wijnen met een reputatie en het bijhorende prijskaartje.
Aftoppen
Snoeien van de bovenste takken van de wijnstok, zodat de druiven in de zon blijven hangen en niet door bladeren bedekt geraken. Naargelang van de snoeiwijze kost dit werk 110 tot 120 uur werk per hectare wijngaard. Het gebeurt eind juni tot begin juli in meerdere beurten (2 tot 4) en omvat ook het verwijderen van slechte zijscheuten (écoeurage of émaillage) en het verwijderen van overtollige bladeren (éfeuillage) zodat de druiven zon ontvangen.
Ayala – Edmond d’
Stichter van het champagnehuis Ayala. Hij was de zoon van een Colombiaans diplomaat, die huwde met Gabrielle d’Albrecht, een nicht van de Vicomte de Mareuil. De bruidsschat omvatte een wijngaard in Mareuil-sur-Aÿ, die nog steeds eigendom is van Ayala.
Biodynamie
Boomschors
Materiaal dat in Champagne massaal gebruikt wordt om erosie van de bodem tegen te gaan, en om de samenstelling van de bovenlaag te verbeteren.
Champagne – klonen
Van de belangrijkste druiven pinot noir, pinot meunier en chardonnay zijn er een vijftigtal klonen door het CIVC goedgekeurd.
Chablis – snoeiwijze
Lange snoei op een lange gesteltak. De zijtak is meerjarig. Het fruit groeit aan de uiteinden van de takken. Deze snoeiwijze wordt voor bijna alle chardonnay van grand cru of premier cru gebruikt.
Champagne – plantdichtheid in
De plantdichtheid (aantal planten per hectare) bedraagt 7.000 tot 10.000, wat relatief hoog is. Gemiddeld bedraagt dit 8.000 stokken per hectare. De maximale afstand tussen de rijen is 150cm, de afstand tussen stokken in dezelfde rij ligt tussen de 90 en de 150cm. De bedoeling is om de kwaliteit van de druiven te verhogen: immers, hoe meer druiven op dezelfde oppervlakte, hoe minder voedsel ze krijgen en hoe kleiner het rendement. Een stok die aangeplant is met een gemiddelde dichtheid, draagt 12 tot 15 druiventrossen en produceert ongeveer 1 fles champagne.
Champagne – snoei
De Champagne kent twee grote snoeimomenten: vlak na de oogst tot half december en half januari tot in maart.
Snoeien gebeurt handmatig door erkende snoeiers zoals bij wet bepaald sinds 1938. Naargelang van de snoeiwijze kost dit werk 170 tot 210 uur per hectare wijngaard.
De snoei dient drie belangrijke doelstellingen:
- de groeikracht en de vruchtbaarheid van de wijnstok optimaliseren
- de wijnranken in de juiste vorm brengen zodat ze het zonlicht optimaal vangen
- de levensduur en productiviteit van de stok optimaliseren
Champagne – Percelen in
Coulure
Afvallen van de bloesems ten gevolge van gebrek aan bevruchting. Vaak een groot probleem in Champagne, wegens het noordelijke klimaat.
Cordon – snoeiwijze
Cordon of cordon de royat is een korte snoei op één lange gesteltak (“cordon”). Er bestaat een variant die cordon permanent heet. In Champagne verlengt men het korte stuk om op die manier het evenwicht tussen productie en rijping te verzekeren. Cordon-snoei is toegelaten voor grand cru en premier cru.
Crayons – Les
Crayères – Les
Wijngaard in Ambonnay. Levert druiven aan Egly-Ouriët.
Court-noué
Cru – premier
Champagne uitsluitend afkomstig uit één van de 44 dorpen die de benaming “premier cru” mogen voeren, eventueel vermengd met champagne uit de grand cru-dorpen. De druiven van deze wijnen krijgen naargelang van het dorp tussen de 90 en de 99% van de indicatieve druivenprijs, die jaarlijks volgens de échelle des crus werd bepaald.
Dieven
Verwijderen van de overtollige jonge loten zodat de vruchtdragende takken (“gourmands”) voldoende voedingsstoffen overhouden (Fr: ébourgeonnage). Dit kost ongeveer 40 uur per hectare wijngaard. Het werk gebeurt midden mei en gebeurt in meerdere keren.
Ecarteur
Spreidhaak die men gebruikt voor de relevage.
Ent
Tak van een wijnstok die op een onderstok wordt aangebracht, zodat de resulterende wijnstok resistent is tegen de druifluis (phylloxera). In champagne bestaan nog enkele wijngaarden met niet-geënte druivelaars (non-greffé), zoals bijvoorbeeld bij Bollinger.
Effeuillage
Weghalen van oudere bladeren om de druiven zonlicht te geven en zo hun rijping te bevorderen.
Feromoon

Geurstof die geslachtsrijpe vrouwtjes van schadelijke insekten zoals de bladroller verspreiden. Wanneer men deze stof massaal in de wijngaarden verspreidt, verliezen de mannetjes hun oriënteringsvermogen en neemt de populatie in aantal af. Wordt ook wel “confusion sexuelle” genoemd. Te herkennen aan de kleine plastic houdertjes, meestal wit of bruin, die in de wijngaarden hangen.
Hefdraad
Draad waarmee de wijnranken verticaal wordt opgetrokken en die ongeveer 30cm boven de steundraden hangt.
Groene werk
Geheel van de werkzaamheden in de wijngaard: snoei, vastbinden, dieven, uitbuigen en aftoppen. Vergt ongeveer 510u per hectare voor een wijngaard in chablis-snoei en 470u per hectare voor een wijngaard in cordon-snoei (Fr: travaux en vert).
Klonale selectie
Selectiemethode voor wijnstokken die gezonde stokken oplevert met specifieke kwaliteiten. Men “kloont” een ouderplant en de nakomelingen zijn genetisch identiek.
Porte-greffe
Onderstok waarop een andere stek geënt wordt. Men ent de druiven op onderstokken die resistent zijn tegen de druifluis of phylloxera.
Relevage
Optrekken van de takken van de wijnstok met behulp van de hefdraad. Doel is om de wijntakken verticaal te krijgen zodat de wijngaard bewerkt kan worden, maar ook dat de bladeren optimaal zon krijgen. Dit werk gebeurt eind mei, wanneer de takken ongeveer 50cm hoog zijn.
Roies
Rognage
Werk in de wijngaard waarbij de hoge scheuten weggesnoeid worden. Dit heeft meerdere voordelen:
- het verbetert de belichting van de wijngaard, omdat schaduw van de ene rij wijnstokken op de ander vermeden wordt.
- het verbetert de verluchting, omdat het bladerdek minder dens is. Dit vermijdt schimmelziektes
- het maakt de wijngaard gemakkelijker onderhoudbaar omdat er minder takken over de paden groeien
- het snoeit de meest gevoelige takken aan ziektes (meeldauw, oidium)
- het zorgt ervoor dat wijnranken niet kunnen omvallen door het gewicht van de bovenste takken
Selectiemethode
Twee selectiemethodes worden toegepast voor de wijnstokken van champagne: massale en klonale selectie.
Steundraad
Draad die de wijnranken ondersteunt.
Toulettes
Wijngaard in Epernay, die druiven leverde voor de Spécial Club van Janisson-Bardon. Momenteel op de markt als monoparcellaire cuvée onder dezelfde naam.
Viticulture raisonnée
Wijnbouwmethode waarin weliswaar chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt worden, maar slecht na meting en zo weinig mogelijk. Voor Champagne is een naslagwerk ontwikkeld door het Institut Technique de Champagne.