Categorie archief: A
Artisans du Champagne – groep
Artisans du Champagne is een groep met volgende leden:
Araud – Axelle
Wijnmaker bij Dom Pérignon sinds 2010. Ze staat in voor de vinificatie van de rode wijnen die gebruikt worden in de assemblage van de rosé, en treedt op als woordvoerder.
Ze is van opleiding ingenieur-agronoom en werkte vroeger bij Hennesy Cognac, Chandon in Napa Valley, Yering Station in het Australische Yarra Valley, en bij Cheval Blanc in Bordeaux.
A Margaine – champagnehuis
Champagnehuis in Villers-Marmery. Familiedomein in Montagne de Reims, maar toch chardonnayspecialist zoals dat in dit dorp wel meer voorkomt. Naast drie blanc de blancs is er ook een brut (met 10% pinot noir) en een rosé. De bekendste cuvée is de Spécial Club.
A R Lenoble – champagnehuis

Champagnehuis in Damery. Gesticht in 1920 door Armand-Raphaël
Graser en door hem Lenoble gedoopt zodat het Frans zou klinken. Gerund door nazaten van de stichter, Antoine en Anne Malassagne. De helft van de wijngaarden van het huis ligt in Chouilly. De bekendste cuvees zijn de Gentilhomme en de Les Aventures. De jaarproductie is 300.000 flessen.
Abdij
De streek van Champagne heeft enkele abdijen die met de wijn te
maken hebben: Hautvillers, Saint-Thierry, Saint-Remi en Saint-Nicaise.
Aignes
Abel Lepitre – Merk
Champagnemerk van Boizel Chanoine Champagne die het overnam van Marie Brizard. Oorspronkelijk in 1924 gevestigd door de man met dezelfde naam, te Mareuil-sur-Aÿ. Naast een BSA, een Rosé en een millesime is de bekendste cuvee de 134. De jaarproductie bedraagt 400.000 flessen.
Aisne
Een van de vijf departementen in welke de wijngaarden van Champagne liggen en met 9% het op twee na grootste.
Abelé
Alain Robert – champagnehuis
Champagnehuis in Le Mesnil-sur-Oger. Het huis bezit 12ha wijngaarden op de Cote des Blancs, allemaal van grand cru-niveau. De bekendste cuvee is Le Mesnil. Het huis maakt jaarlijks 100.000 flessen. Hoewel alle flessen afkomstig zijn uit één oogstjaar, worden ze niet als millésime op de markt gebracht.
Abiven – Jean-Pierre
Alain Soutiran – champagnehuis
Champagnehuis in Ambonnay.
Abrikoos – Aroma
Aromabeschrijving voor gerijpte champagne.
Alain Thienot – champagnehuis
Champagnehuis opgericht in 1985 door de man met dezelfde naam, te Reims. Naast de BSA, de Rosé en de millésime is er een Grande Cuvee. Het huis heeft 27ha eigen wijngaarden, waarvan 6,25 in grand cru, onder andere in Le Mesnil-sur-Oger, Avize en Aÿ, en 7,01 in premier cru (Dizy, Cumières, Pierry en Tauxières). Het huis produceert ook een stille rode Coteaux Champenois.
Acacia
Yves Ruffin gebruikt tweedehands foeders van acacia voor zijn extra brut.
Ace of Spades
Ace of Spades is de bijnaam van de luxechampagne Armand de Brignac, wegens het opzichtige etiket dat wat weg heeft van de figuur uit het kaartspel.
Adelphe
Franse organisatie belast met de recyclage van verpakkingsmaterialen.
ADPIC/TRIPS
Akkoord van Marrakech, getekend in 1994. Staat voor Aspects des Droits de Propriété Intellectuelle qui touchent au Commerce. Het akkoord werd ondertekend door alle 130 leden van de Wereld Handels Organisatie. Voor de wijnbouw specifiek werd het Indication Géographique (IG) opgesteld. Doel is om enerzijds de consument tegen fraude te beschermen, anderzijds de producent tegen oneerlijke concurrentie.
Aftoppen
Snoeien van de bovenste takken van de wijnstok, zodat de druiven in de zon blijven hangen en niet door bladeren bedekt geraken. Naargelang van de snoeiwijze kost dit werk 110 tot 120 uur werk per hectare wijngaard. Het gebeurt eind juni tot begin juli in meerdere beurten (2 tot 4) en omvat ook het verwijderen van slechte zijscheuten (écoeurage of émaillage) en het verwijderen van overtollige bladeren (éfeuillage) zodat de druiven zon ontvangen.
Afvalwatermanagement
Op dit moment wordt 92% van het afvalwater dat ontstaat bij de bereiding van champagne, gezuiverd en gerecycleerd. De doelstelling is om dit naar 100% te brengen.
Afvloeiwijn
Zie cuvée – vloeistof.
A. Charbaut – champagnehuis
Champagnehuis in Epernay, opgericht in 1948 door René en Guy Charbaut en Jean-Pierre Abiven. Het huis bezit 58ha wijngaarden in premier en grand cru. Naast de BSA en de millésime is de bekendste cuvee de Certificate. Men maakt er jaarlijks 1,5 miljoen flessen.
Agraaf
Agraaf (Frans: agraphe) is het nietje waarmee sommige producenten de natuurkurk bevestigen op de fles tijdens de tweede gisting op fles. Dit systeem wordt nog maar zelden toegepast, de meeste producenten gebruiken een kroonkurk.
Flessen die hun tweede gisting onder natuurkurk met agraaf krijgen, zijn te herkennen aan de rand rond de flesmond, waarrond de agraaf geklemd wordt.
Sommige producenten, zoals Bollinger, stockeren hun reservewijn in magnumflessen met kurk en nietje.
A. Mérand – Merk
Champagnemerk van de Castellane.
Agrapart – Fabrice
Wijnbouwer van Agrapart & Fils.
Aankleden

Aankleden van de fles vooraleer ze op de markt komt. De draadkorf en de capsule worden aangebracht, een etiket aan de voorzijde en soms ook aan de achterzijde wordt op de fles gekleefd en aan de bovenzijde wordt een (vaak goudkleurige, zwarte of zilveren) folie aangebracht en bedekt met een halsetiket.
Agrapart – Pascal
Wijnbouwer van Agrapart & Fils.
Aardbei – Aroma
Aromabeschrijving voor jonge champagne.
Agrapart & Fils – champagnehuis
Champagnehuis in Avize. De bekendste cuvées is zijn 7 crus, Terroir, Complantée, Minéral, Avizoise en Vénus. De laatste drie zijn millésimewijnen.
Ambassadeurs – cuvée
Cuvée van Comte Audoin de Dampierre, die geschonken wordt op Franse ambassades in de hele wereld.
Ambonnay – dorp
Dorp in de regio Montagne de Reims dat een grand cru-benaming heeft.
Amour de Deutz – cuvée
Anaxagore
Programma om de afhankelijkheid van grondstoffen te verminderen.
Ancienne – cuvee
A l’Ancienne is een cuvee van Paul Déthune. Mengeling van pinot noir en chardonnay. Rijpt lang sur lie.
Albert Beerens – champagnehuis
Champagnehuis in Bar-sur-Aube. Produceert jaarlijks 35.000 flessen van 80% pinot noir en 20% chardonnay. De twee cuvees zijn een BSA en een Rosé.
Andeli
Albert le Brun – champagnehuis
Champagnebedrijf, oorspronkelijk opgericht te Avize in 1860, later verhuisd naar Châlons-sur-Marne. De jaarlijkse productie is 350.000 flessen.
André Clouet – champagnehuis
Champagnehuis in Bouzy, opgericht door een drukker aan het hof van Louis XV en gerund door Pierre en Francoise Sants-Clouet. Het domein produceert jaarlijks 60.000 flessen, allemaal in grand cru. Het huis heeft 9ha wijngaarden in Bouzy en Ambonnay. De bekendste cuvees zijn de brut reserve, de rosé en de vintage. Er wordt ook een stille rode bouzy gemaakt.
Alcoholische gisting
Zie gisting – eerste.
André Jacquart – champagnehuis
Champagnehuis in Le-Mesnil-sur-Oger. Bezit wijngaarden in de Côte des Blancs, in de Vallée de la Marne en in de Aube. De bekendste cuvee is de Carte Blanche. Er is ook een grand cru blanc de blancs millésime. De jaarproductie bedraagt 100.000 flessen, die vooral naar de VSA, Groot-Brittannië en Japan geexporteerd worden.
Alexander II
Année Rare RD
Cuvée van Bollinger. Grande Année die extra lang rijpt en dan laat gedegorgeerd wordt (RD staat voor “Récemment Dégorgé” en is door Bollinger gepatenteerd).
Alexandra – cuvée
Cuvee van Laurent-Perrier “Grand Siècle” in roséversie. Speciaal is dat hij wordt gemaakt door schilweking en niet door menging van een witte met een rode wijn.
AOC
Appelation d’Origine Controlée. Zie AOP.
Alfred Gratien – champagnehuis
Champagnehuis in Epernay. Opgericht in 1864/1867 door de gelijknamige man. Een van de weinige die de traditie in stand houdt om de wijn op eiken vaten te vergisten. Laat ook meestal geen malolactische omzetting toe, wat de houdbaarheid van de champagne bevordert. De jaarproductie is ongeveer 180.000 flessen. De bekendste cuvee is de Paradis.
AOP
Appellation d’Origine Protegée, beschermde herkomstbenaming voor voedselproducten van de Europese Unie, gecreeerd in 1992. Champagne is de enige Franse AOP waar de vermelding “AOP Champagne” op het etiket niet verplicht is. Naast de AOP Champagne zijn er in de Champagnestreek nog twee andere AOP’s: Coteaux Champenois en Rosé des Riceys.
Alfred Rothschild – Merk
Merk van de groep Marne et Champagne.
Apanage – cuvée
Cuvée van Pommery. Rosé.
Alginaat
Stof die aan de liqueur de tirage wordt toegevoegd, zodat de gist zwaarder wordt en in de fles zinkt. Wordt vaak samen met bentoniet gebruikt.
Arbane – Druivenvariëteiten
Een van de toegelaten witte druiven in champagne. Vertegenwoordigt een miniem aandeel in de aanplant (minder dan 1 hectare in 2006). Oorspronkelijk kwam de druif voor in de Aube.

De laatste tijd winnen de onbekende druiven terug terrein. Zo zijn er enkele producenten die opnieuw arbane planten. Specialisten zijn onder meer Moutard-Diligent, Aubry en Drappier. Recent begon ook Tarlant met een cuvée waarin arbane voorkomt.
De druif staat bekend onder enkele synoniemen: albane, arbane blanc, arbane du bachet, arbanne, arbanne blanche, arbenne, arbenne blanc, arbone, crène, crene, crénillat, crenillat, en darbanne.
De arbane is een oude druif die historisch in Champagne voorkomt; haar afstamming is niet bekend.
Allergenen
Stoffen die in de wijn aanwezig zijn en die een allergische reactie kunnen veroorzaken, zoals zwaveldioxide of sulfiet. Verplicht te vermelden op het etiket.
Arboisier – Druivenvariëteiten
Andere naam voor de pinot blanc.
Alliance Champagne – groep
Ambassadeur du Champagne
Armand de Brignac – merk
Merk van Cattier. Wordt ook wel Ace of Spades genoemd omwille van het etiket. Staat erom bekend de favoriete luxedrank te zijn van pop- en sportsterren.
Autrefois – cuvee
Brut d’Autrefois is een cuvee van Claude Corbon, op een bijzondere wijze gemaakt. Het houten vat wordt jaarlijks deels afgetapt en dan terug bijgevuld.
Arnould – Patrick
Zaakvoerder van Michel Arnould.
AVC
Aroma
Avenay Val d’Or – dorp
Champagnedorp in de Vallée de la Marne.
Aroma – primair
Aventures – cuvée
Cuvée van A R Lenoble. Afkomstig van de gelijknamige wijngaard, dus monocru. Speciaal is dat de fles wordt afgesloten met een kurk die met touw op zijn plaats gehouden wordt en niet met de klassieke muselet.
Aroma – secundair
Aroma afkomstig van de vinificatie. Bijvoorbeeld champagnes die vatlagering krijgen, ruiken soms licht rokerig.
Avirey-Lingey – dorp
Champagnedorp in de Aube.
Aroma – tertiair
Avize – dorp
Avize is een dorp in de Côte des Blancs dat van in het begin een grand cru-status heeft. Het ligt op 9km ten zuidoosten van Epernay.
De 258ha aanplant zijn volledig chardonnay.
Qua bodem valt het te verdelen in twee gebieden. De ondergrond is echter overal belemnietkrijt.
Oostzijde aan de grens met Flavigny
Belemnietkrijt met micrasterkrijt.
Lieux-dits:
- Le Chemin de Paradis
- La Haie Maria
- Les Regards d’Avize
- Le Chemin de Flavigny
- La Noue
- Le Bas Nemery
- Le Haut Nemery
- La Mérasse
- Le Champ Cain
Centrum Avize
In het westen ligt een inzinking waar klei, zand, zandsteen en bruinkool ligt onder verweerd kalkgesteente en löss.
Lieux-dits:
- Le Sentier Levraux
- Les Cartelats
- Les Robarts
- La Voie d’Epernay
- Les Perthes
- La Voie de Chouilly
- Les Broutières
- Les Plâtres
- Le Chemin de Châlons
- Les Roches
- Le Mont de Cramant
- Les Marvillannes
- La Heurtecanne
- Les Crayères
- Les Nobiats
- Les Gros Yeux
- Les Chantereines
- Le Champ Bouton
- Le Chemin de Plivot
- Le Chemin de Paradis
- La Haute Borne
- Le Charbon
- L’Argentière
- Les Chènes
- Les Avats
- Le Mottet
- Le Clos Jacquin
- Le Clos
- La Porte du Haut
- Les Champs Armés
- La Brèche
- Derrière l’Eglise
- Les Pisseraines
- Les Barmonts
- Les Dimaines
- Le Bachot
- La Voie d’Oger
- Basses Dimaines
- Les Chapelles
- Les Bayennes
- La Haie du Lion
- Le Petit Pont
- Les Fosses Beauchot
- La Porte de Bas
- Les Maladries
- La Fosse aux Pourceaux
- La Noue du Porcher
- Les Terres des Maladries
- Les Pierre Vaudon
- Le Chemin du Bois
- Le Haut du Moulin
- Les Fonds du Moulin
- Les Terres des P. Vaudon
Aspasie – champagnehuis

Champagnehuis in Brouillet. Familiedomein dat tevoren Ariston Fils heette.
Aÿ – dorp

Dorp op de rechteroever van de Marne en op de zuidflanken van de Montagne de Reims, aanschurkend tegen het Bois de Charlefontaine. Aÿ of Aÿ-Champagne ligt 3km ten oosten van Epernay.
Er is vooral pinot noir (80%) aangeplant, maar ook wat pinot meunier (10%) en chardonnay (10%). Sommige wijnbouwers maken van de pinot noir nog een rode wijn, een traditie die teruggaat tot in de middeleeuwen. Aÿ was overigens in de veertiende eeuw het centrum van de champagne.
De bodem van de Marnevallei bestaat uit een toplaag van mergel, bruinkool, zandige leem en klei. De ondergrond bevat naast deze ook nog krijt. Specifiek voor Aÿ is de aanwezigheid van löss en kiezel. De wijngaarden liggen op complexe hellingen met veel variatie in hellingshoek en expositie.
De wijngaarden liggen ten noorden van de dorpskern, hier en daar zelfs in het dorp. Er zijn meer dan 90 lieux-dits:
- Frères Martin
- La Chambre aux Loups
- Rouillard
- La Balouyère
- Pourlot
- Surmeron
- La Côte Linguard
- Brise-Pot
- Cochemont
- Chiennard
- La Côte Faron
- Froide-Terre
- La Coteaux Enfers
- Ruisselot
- La belle-Feuille
- Les Crayères
- Vaudrée
- Meunière
- Les Aniers
- La Pruche
- Le Cognet Robert
- La Mont Tournée
- Cheuzette
- Chaude-Terre
- Chaufour
- La Côte Glacière
- Long Champs
- Parloyer
- La Voie Charles
- Soursous
- La Bisette
- Charmet
- Meurtret
- L’Heureuse
- La Fosse
- Loiselu
- Valnon-Froid-Cul
- Valnon
- Valnon-Chevrue
- Lary
- Le Chêne
- Haut Varmery
- Bas Varmery
- La Bauve
- Sous
- La Côtelette
- Vauregnier
- Haut Crohau
- Crohau
- Vauzelle-Crohau
- La Villers
- Vauzelle
- Le Léon
- Les Pierres Robert
- Bonotte-Pierre Robert
- La Croix Courcelles
- Le Han
- La Gargeotte
- Bonotte
- Bonotte-Goutte d’Or
- Le Fond de Valnon
- La Côte Valnon
- Le Pelle
- Goutte d’Or
- Chatillon
- La Côte
- La Porte aux Brebis
- La Côte Ch. P. Froment
- La Côte du Moulin
- Crohau-Côtelette
- Le Fond de Vauregnier
- Vauregnier-Villers
- Crohau-Villers
- Chêne-Vigne
- La Loge aux Vigners
- Côte Pelle
- La Vigne aux Brebis
- La Range aux Pierres
- Devant Cocheret
- La Côte Verneuil
- Le Blanc Fossé
- La Voie aux Vaches
- Champ Bouvard
- La Croix
- La Tartelette
- Le Haut-Baron
- Le Bas-Baron
- Le Haut-des-Crayères
- Chafaut
- Le Clos
- Drouale
- Boulevard de L’Est
- Vauzelle-Terme
Assemblage
Samenstellen van de champagne uit de basiswijnen. Dit is de laatste stap vooraleer de wijn op fles gaat voor de tweede gisting. Dit is waarschijnlijk de belangrijkste stap in het verkrijgen van de gewenste stijl. Vaak worden er tientallen basiswijnen, ofwel uit het jaar zelf maar van verschillende druiven en terroirs, ofwel uit verschillende jaargangen (vins de réserve) bij elkaar gevoegd om de gewenste samenstelling te krijgen. Dit is een werk van een team, vaak bestaande uit meerdere generaties, omdat het geheugen een belangrijke rol speelt. De wijn is immers nog niet afgewerkt, dus het eindresultaat zal in belangrijke mate afwijken van de samenstelling zoals ze op het moment van assemblage wordt bepaald. Na de assemblage wordt de wijn koud opgeslagen. Tijdens deze periode ontwikkelen zich wijnsteenzuurkristallen, zodat dat later op fles niet meer gebeurt. Na deze stabilisatie wordt de wijn opnieuw geklaard, om een perfect helder eindproduct te verkrijgen.
Association Viticole Champenoise
Orgaan opgericht in 1898 door de wijnbouwers en de champagnehuizen, met als eerste doel het hoofd te bieden aan de druifluis. Daarnaast kreeg dit orgaan de opdracht studies en experimenten uit te voeren en de wijnbouwers te onderrichten. De wijngaarden van Champagne waren op dat moment ongeveer 60.000ha groot.
Aube
Eén van de vijf departementen in welke de wijngaarden van Champagne liggen en met 23% van het areaal het op één na grootste. Zuidelijkste deelgebied van de Champagne, dat ten zuiden van Troyes begint en bijna tot in Bourgogne loopt. In het zuiden bevindt zich de AOP Rosé de Riceys. De Aube is voornamelijk met pinot noir beplant.
Aubry – Philippe
Tweelingbroer aan het hoofd van champagnehuis Aubry & Fils.
Aubry – Pierre
Tweelingbroer aan het hoofd van champagnehuis Aubry & Fils.
Aubry de Humbert – cuvée
Cuvée van Aubry.
Aulan – François d’
In 1967 medevoorzitter van het CIVC geworden, als vertegenwoordiger van de champagnehuizen. Hij verkocht in 1989 zijn aandelen van Piper-Heidsieck aan de groep Rémy-Martin en kocht in 1993 het huis Delbeck.
Argonne
Authentis-reeks – cuvée
Enkele champagnehuizen gebruiken deze naam. Bij Duval Leroy gaat het om wijnen van specifieke terroirs en biologisch geteelde druiven. Bij Leclerc-Briant zijn het champagnes van kleine percelen, gemaakt in bourgognestijl.
Ariston Fils – champagnehuis
Champagnehuis dat van naam veranderde en nu Aspasie heet.
Autolyse
Tijdens en na de tweede gisting op fles breken de dode gistcellen af in de wijn en geven de champagne daardoor een brood- en gistsmaak.
Ayala – champagnehuis
Ayala – Edmond d’
Stichter van het champagnehuis Ayala. Hij was de zoon van een Colombiaans diplomaat, die huwde met Gabrielle d’Albrecht, een nicht van de Vicomte de Mareuil. De bruidsschat omvatte een wijngaard in Mareuil-sur-Aÿ, die nog steeds eigendom is van Ayala.
Azur – cuvee
Cuvee van Charles de Cazanove. Gemaakt van voornamelijk chardonnay.