Tagarchief: bollinger

Quart de Mousse

Term gebruikt door de enkele champagnemakers, zoals Bollinger, die de reservewijnen in een fles laten rijpen. Om de wijn te beschermen, wordt een klein beetje (6g/l) suiker toegevoegd, wat een kwart is van wat champagne benodigt om zijn normale druk te bereiken. Vandaar: quart de mousse.

Een reservewijn die op die manier op fles rust, zal dus vier gistingen achter de rug hebben wanneer hij in het uiteindelijke product terechtkomt: de eerste alcoholische, de malolactische, de quart de mousse en de “tweede” gisting op fles.

Française – à la

druivenstokken à la française
druivenstokken à la française

Methode om wijnstokken te kweken, in de jaren 1960 geïntroduceerd door Lily Bollinger. Zij ontdekte in de wijngaard Les Chaudes Terres enkele wilde wijnranken, ontsproten uit de daar gekweekte druivelaars. Ze plantte die voort door de vruchtdragende scheuten onder de aarde te steken, waardoor ze wortels ontwikkelen (marcottage).

Via provignage met 2 scheuten worden er nieuwe druivelaars gekweekt, die dus niet geënt zijn en daardoor vatbaar zijn voor phylloxera.

Kenmerkend is dat de druiven per stok veel minder opbrengen dan geënte druivelaars, maar omdat er wel vier keer zoveel stokken per hectare staan is de opbrengst gelijkaardig aan die van een gewone wijngaard. De druiven rijpen vroeger af en zijn ook veel geconcentreerder. Lily Bollinger noemde deze manier van planten “à la Française” en ze wilde die methode in heel Frankrijk propageren zodat er steviger wijnen zouden gemaakt worden.

Op dit moment zijn er nog slechts twee kleine wijngaarden op die manier beplant: Les Chaudes Terres en Clos Saint Jacques.

Chaudes Terres – les

Champagnedruiven die tegen een muur aan groeien.
Champagnedruiven die tegen een muur aan groeien.

Wijngaard in Aÿ bij het huis van Bollinger, die er ook eigenaar van is. De druiven groeien er à la Française.  De pinot noir-druiven worden gebruikt voor de cuvée Vieilles Vignes Françaises.

Enkele druiven groeien zelfs tegen een muur, wat enkel toegelaten is wanneer ze er reeds stonden voor de phylloxera toesloeg.

HVE

HVE staat voor Haut Valeur Environmentale. Het is een programma dat door het CIVC gelanceerd werd in 2014 en waarin champagneproducenten zich vrijwillig kunnen inschrijven.  Er zijn vier sleutelfactoren die bepalen of men het certificaat verdient:

  • Bescherming van het landschap van de Champagne (dit houdt verband met de kandidatuur van Champagne voor de UNESCO om erkenning te krijgen als werelderfgoed
  • Verhogen van de biodiversiteit
  • Verlagen van de productie van afval en producten zoals pesticiden
  • Verkleinen van de CO2-voetafdruk

Alles bij elkaar worden 125 eisen gesteld. Het Ocacia staat in voor het uitreiken van het certificaat. Het eerste champagnehuis dat aan de voorwaarden voldeed, was Bollinger.

2013 – jaar

Oogstjaar

In tegenstelling tot de meeste wijnstreken in Frankrijk is 2013 een uitstekend champagnejaar, met uitschieters in de Côte des Blancs. De bloemzetting kwam later dan gewoonlijk en de omstandigheden waren koel en vochtig. De krachtige hagelstormen die elders lelijk huis hielden tijdens de zomer, bleven in Champagne grotendeels weg (de grote uitzondering is de Aube, die niet ver van Chablis ligt). Het groeiseizoen was lang en eerder koel. Het gevolg is rijpe druiven met relatief lage zuurgraad.

De oogst bedraagt 349 miljoen flessen en het rendement is 12008kg/ha. Er ligt een voorraad van 1403 miljoen flessen opgeslagen in de kelders van Champagne. De totale jaaromzet bedraag 4,4 miljard euro waarvan 2,3 export is. Op de thuismarkt na is het Verenigd Koninkrijk de belangrijkste afnemer met meer dan 30 miljoen flessen, gevolgd door de Verenigde Staten met bijna 18 miljoen, Duitsland met meer dan 12 miljoen, en Japan en België met ongeveer 10 miljoen.

Oorsprongsbenaming

In 2013 erkent China champagne als beschermde oorsprongsbenaming.

Overlijdens

Op 7 maart sterft Henri Krug van champagnehuis Krug.

Wetenschap

Onderzoekers van de Universiteit van Reading ontdekken dat een gematigde consumptie van champagne (1 tot 3 glazen per week) een positief effect op het geheugen heeft en ouderdomsdementie tegengaat. De stof die hiervoor verantwoordelijk is, zijn de fenolen die vooral in de rode druiven pinot noir en pinot meunier te vinden zijn.

Varia

In april 2013 vertrekt Matthieu Kauffmann met slaande deuren bij Bollinger. Gilles Descôtes, tot dan toe technisch directeur, neemt de fakkel over.

De Brusselse modeontwerpster Carine Gilson ontvangt de Prix du Champagne 2013.

2014 – jaar

Statistieken

0,4% van de totale wijngaardoppervlakte van de wereld en 4% van de Franse wijngaardoppervlakte zijn champagnewijngaarden. In volume neemt champagne 13% van de totale hoeveelheid schuimwijnen ter wereld in, in waarde is dat zelfs 41%. Wat betreft de uitvoer van Franse schuimwijnen vertegenwoordigt champagne 64% van het volume en 92% van de waarde.

De productieoppervlakte beslaat 33573ha waarvan 22285 in de Marne. Wat betreft het druivenareaal, neemt pinot noir de eerste plaats in met 38%, pinot meunier de tweede met 30% en chardonnay de overige 30% (de andere toegelaten rassen zijn verhoudingsgewijs miniem aangeplant).

Van de ongeveer 15800 vignerons (wijnbouwers) zijn er 4629 die eigen champagne verkopen, 43 coöperatieven en 300 “maisons” (négociants – NM).

Oogstjaar

De start van het oogstjaar is voorspoedig. De Pinksterstormen, die onder andere in Beaujolais lelijk huishielden, zijn weliswaar over Champagne getrokken maar hebben daar geen schade aangericht.

Tussen begin april en ein juli hadden de wijnstokken tien dagen voorsprong op een normaal jaar. Dit effect werd teniet gedaan door de koude augustusmaand waarin heel wat neerslag viel. De oogst vond plaats bij eerder frisse temperaturen met een zeer goede thermische amplitude (verschil tussen nacht- en dagtemperatuur).

De huizen en de wijnbouwers komen overeen om de oogst op maximaal 10,5 ton per hectare te brengen, daarbij inbegrepen 0,4 ton/ha uit de reserve (of 0,5 ton/ha als de verkoop de 307 miljoen flessen overschrijdt voor het jaareinde). Tot 3,1 ton/ha mag in reserve gebracht worden, voor zover die reserve de wettelijk vastgelegde limiet niet overschrijdt.

Op 3 september maakte het CIVC de wettelijk vastgelegde startdata van de oogst vast. Het vroegst wordt gestart op 8 september (verscheidene dorpen en druiven in de Aube maar ook in de Marne waarvan het bekendste ongetwijfeld Cumières is), het laatst op 19 september (voor chardonnay uit La-Chapelle-Montaudon en voor chardonnay en pinot noir uit Montreuil-aux-Lions).

Export

De top tien van de landen die champagne invoeren, wordt aangevoerd door het Verenigd Koninkrijk (32,6 miljoen flessen). Daarna volgen de Verenigde Staten van Amerika (19 miljoen), Duitsland (12,6 miljoen), Japan (10,4 miljoen) en België (9,7 miljoen). In deze cijfers zijn niet de aankopen ter plaatse inbegrepen. Voor België wordt dit aantal geschat op 2 tot 4 miljoen en mogelijk bezet België daardoor een vierde plaats.

In 2014 stijgt de waarde van de champagne-export met 3% in waarde (0,7% in volume).

Kenmerken van de Belgische markt:

  • Invoer van in totaal 592 producenten, waarvan 161 NM, 408 RM en 23 CM.
  • BSA goed voor meer dan 90% van de markt, rosé en demi-sec elk 3,5%. Prestigecuvées, millésimé en andere samen ongeveer 2%.

Ecologie

Op 12 mei lanceert het CIVC het programma HVE. Sinds 2001 heeft de streek stappen gezet naar een volledig ecologische wijnbouw:

  • Het gebruik van bestrijdingsmiddelen is met de helft gedaald
  • Alle afvalwater wordt behandeld
  • 90% van het afval wordt gescheiden
  • De ecologische voetafdruk van de fles is met 15% afgenomen.

Op 23 juni toont het champagnehuis Bollinger aan de certifiëringsinstantie Ocacia dat het aan de 125 gestelde vereisten voldoet om het certificaat te kunnen krijgen.

Varia

Henri Giraud lanceert een accessoire, een degrafeur, om flessen die gesloten zijn met een nietje (agrafe) te openen.

Op 12 juni verbiedt de Rechtbank van Hogere Aanleg te Lille aan Royal Distribution Tabac Distri Nord het gebruik van de naam “Crystal Champs” samen met een afbeelding van een champagnefles voor de verpakking van sigaretteblaadjes, omdat het de goede naam van champagne aantast.

Eind 2014 stopt Dominique Pierre, na een loopbaan van 20 jaar bij het merk, als CEO van Nicolas Feuillatte. Pierre wordt opgevolgd door Julie Campos.

Op 10 augustus overlijdt Nicolas Feuillatte.

Op 28 augustus stelt champagneproducent Henriot een nieuwe cuvée voor die de naam “38” krijgt.

Op 24 september benoemt de Raad van Toezicht van Laurent-Perrier de 51-jarige Stéphane Dalyac tot voorzitter van het huis. Hij volgt Michel Boulaire op, die sinds mei 2010 aan het roer stond.

Op 6 oktober overlijdt Thierry Roset, keldermeester bij Charles Heidsieck.

Alain Platel ontvangt de Prix du Champagne 2014. De Gentse choreograaf en regisseur krijgt de prijs wegens zijn talent, creativiteit en voortdurend streven naar uitmuntendheid.

 

 

1941 – jaar

Op 12 april wordt het Comité Interprofessionel du Vin de Champagne opgericht door de Duitse bezetting maar onder impuls van Robert-Jean de Voguë. Voorzitters zijn Maurice Doyard en Robert-Jean de Voguë. In hetzelfde jaar worden ook de vier toegelaten snoeiwijzen definitief vastgelegd.

Nog in 1941 sterft Jacques Bollinger en neemt Lily Bollinger het roer over.

1956 – jaar

Jaar waarin het eerste controlesysteem werd opgezet om de datum en de ideale omstandigheden voor de oogst te bepalen. 450 percelen werden geselecteerd en vanaf de véraison worden tweemaal per week de volgende parameters voor de druiven bepaald: kleuring, gewicht, suikergehalte, zuurgraad en botrytis.

In hetzelfde jaar wordt Christian Heidsieck medevoorzitter van het CIVC, als vertegenwoordiger van de champagnehuizen.

Ook neemt Champagne voor de eerste keer deel aan het Filmfestival van Cannes en wordt de Ordre des Côteaux de Champagne opnieuw opgericht.

Nog in 1956 duikt champagne Bollinger voor het eerst op in een roman van James Bond, Diamonds are forever.

Jaargang

Het oogstjaar 1956 wordt bemoeilijkt doordat vele druivelaars afgestorven waren ten gevolge van de extreme vorst tijdens de winter.

1991 – jaar

Na een studie van vijf jaar wordt op 10 december 1991 een decreet van kracht dat bepaalde vereisten oplegt aan de gebruikte persinstallaties voor champagne. Tevens wordt een actieprogramma opgestart voor ecologische wijnbouw. In dat jaar voeren 265 Négociants-Manipulants samen 140,8 miljoen flessen uit.

In datzelfde jaar publiceert Bollinger het Charter of Ethics and Quality.

Jaargang **

1991 is een oogstjaar waarin de voorjaarsvorst 34% van de wijnstokken vernietigt. Desondanks is het een redelijk oogstjaar wat kwaliteit betreft.

1973 – jaar

Frankrijk en Spanje sluiten een akkoord om elkaars namen te respecteren. Het CIVC helpt bij de aanleg van wijnbouwerswegen en hydraulische installaties.

De aoc Côteaux Champenois wordt opgericht, voordien heetten de wijnen “Vin Nature de Champagne”.

Moët & Chandon start met de productie van mousserende wijn in Napa Valley.

Voor de eerste keer drinkt James Bond de champagne van Bollinger op het witte doek, in de film “Live and let die”.

Jaargang ***

Het oogstjaar is goed, met fijne en stijvolle wijnen die goed in balans zijn.

2007 – jaar

Ghislain de Montgolfier wordt medevoorzitter van het CIVC, als vertegenwoordiger van de champagnehuizen.

Voor de eerste keer wordt bij de Unesco een aanvraag gedaan om de champagnewijngaarden als werelderfgoed te erkennen, onder de naam “Paysages du Champagne”.

In hetzelfde jaar wordt een meerjarenplan gestart om de uitstoot van broeikasgassen tegen te gaan.

Nog in 2007 lanceert Bollinger voor het eerst een roséchampagne. Voordien had men zich altijd gehouden aan het standpunt van Lily Bollinger, die niet van rosé wilde weten omdat het de favoriete drank in veel luxebordelen was.

Jaargang ***

Het oogstjaar 2007 is goed.

Bollinger – champagnehuis

Markeersteen bij Bollinger in Aÿ.
Markeersteen bij Bollinger in Aÿ.

Champagnehuis in Aÿ, opgericht in 1829 door Athanase Louis Emmanuel Hennequin, Joseph Jacob Placide Bollinger en Paul Renaudin als Champagne Renaudin-Bollinger (Hennequin was edelman en in die tijd verbonden zij niet graag hun naam aan commerciële ondernemingen). In 1854 overleed Renaudin en herdoopte Bollinger het huis tot Societé Jacques Bollinger.

Bollinger is één van de beroemdste champagnes, al was het maar omdat het de lievelingschampagne van James Bond is. De cuvées die dit huis maakt zijn de Special Cuvée (een BSA), La Grande Année, de Année Rare RD, de Vieilles Vignes Françaises en in sommige jaren een côteaux champenois van de wijngaard Côte aux Enfants. 70% van de druiven van Bollinger zijn afkomstig van eigen wijngaarden die 163ha groot zijn en gelegen zijn in Aÿ en in de Montagne de Reims (70% grand cru en 30% premier cru).

Speciaal is dat de basiswijnen nog altijd gisten op eiken vaten. Totale productie is ongeveer 1,4 miljoen flessen per jaar.

De laatste afstammeling van de oprichters was Lily Bollinger. Nu gerund door Claude d’Hautefeuille en Christian Bizot, die in 1991 het Bollinger Charter of Ethics and Quality publiceerde. De keldermeester is Gilles Descôtes (sinds juni 2013). De bedrijfsleider is Jerôme Philipon.

Op 23 juni 2014 werd Bollinger het eerste champagnehuis dat het certificaat voor duurzame wijnbouw (HVE) in de wacht sleepte. Hiervoor doet Bollinger onder andere beroep op één van de eerste electrische tractoren van de streek, een fabricaat van T4E (Krener Energie).

 

Bollinger – Lily

Laatste erfgename van de oprichters van Bollinger. Ze werd in 1899 in Touraine geboren maar was van Schotse afkomst en familie van de econoom John Law die nog onder Louis XV diende.

Ze huwde in 1923 met Jacques Bollinger. Haar echtgenoot overleed in de Tweede Wereldoorlog (in 1941), waarna zij de leiding van het bedrijf overnam en één van de beroemdste weduwen (veuve) van Champagne werd. Na de oorlog kocht ze wijngaarden en verstevigde ze de reputatie van het bedrijf. Ze verzette zich tegen de productie van roséchampagne, hoewel dat in de jaren 1960 een trend was, omdat die over het algemeen in luxebordelen geschonken werd. Ook ontwikkelde ze het system van de wijngaarden “à la Française”.

Haar bijnaam was tante Lily. Ze is kinderloos gestorven in 1977.

Grande Cuvée

Verschillende huizen gebruiken deze naam voor één van hun cuvées, meestal een topcuvée zoals bij Billecart-Salmon en Bollinger. Krug’s Grande Cuvée komt van maximaal vijftig basiswijnen van de drie bekendste rassen, uit twintig tot vijftig wijngaarden, van zes tot tien verschillende jaargangen, en rijpt minstens zes jaar vooraleer hij op de markt komt. Bij Michel Arnould is de Grande Cuvée een samenstelling van druiven uit Le Mesnil-sur-Oger en pinot noir uit Verzenay. Bij Alain Thienot is het een mengeling met van chardonnay en pinot noir met 10% pinot meunier, waarbij een vijfde van de most op hout vergist.

Magnum – flesmaat

Flesmaat van 150cl of twee flessen. Wordt algemeen aanzien als de meest geschikte flesmaat om champagne te bewaren omdat de verhouding vloeistof – lucht ideaal is maar ook omdat de champagne verplicht op de markt komt in dezelfde fles als waarin de tweede gisting gebeurde. Er is dus geen transvasage mee gemoeid.

Bollinger heeft overigens een gewone fles ontwikkeld met dezelfde verhouding vloeistof – lucht als een magnum. Die fles wordt wel eens “small magnum” genoemd.

Remuage

Bij de tweede gisting op de fles vormt zich een bezinksel van dode gistcellen in de fles. Om dit te concentreren zodat het bij het degorgeren kan verwijderd worden, zet men de flessen elke dag een klein beetje meer rechtop op de punt. Traditioneel gebeurt dit manueel met behulp van pupiters. Het duurt zes tot acht weken en vereist specialistenwerk (een remueur). Het alternatief is de automatische methode met gyropalettes.

Het moderne record voor het aantal geremueerde flessen (onder de wetgeving die de arbeidsduur beperkt tot 6u) is 52.000 flessen per dag (bij Bollinger).

Vieilles Vignes Françaises – cuvée

IMG_9970_800x533
Les Chaudes Terres met pinot noir en foule

Cuvée van Bollinger. Afkomstig van 100% pinot noir van twee kleine perceeltjes wijngaard, beide in Aÿ: Clos Saint Jacques en Les Chaudes Terres, dat aan het huis van Bollinger ligt. Vroeger was ook Croix Rouge uit Bouzy leverancier voor druiven, maar in 2004 heeft de phylloxeraluis die wijngaard verwoest. De druivelaars zijn niet geënt (en dus vatbaar voor phylloxera) en groeien à la Française, vandaar ook de naam van de wijn: afkomstig van stokken die op oude, Franse wijze groeien.

Door het niet-enten rijpen de druiven veel vroeger dan gewoonlijk. Ze zijn soms zelfs bijna overrijp. Omdat de opbrengst per hectare laag gehouden wordt, is hun sap bovendien erg geconcentreerd.

De wijn rijpt op kleine, vier jaar oude vaten. Er worden slechts minieme hoeveelheden van gemaakt (ordegrootte: 250 kisten).